ശാസ്ത്രമലയാളം
ബോധം ( Consciousness)
ഒരു വ്യക്തിയുടെ സ്വന്തം ചിന്തകൾ, വികാരങ്ങൾ, ഇന്ദ്രിയാനുഭവങ്ങൾ ചുറ്റുപാടിൽ നിന്നും ലഭിക്കുന്ന അനുഭവങ്ങൾ ഇവയെപ്പറ്റിയുള്ള ധാരണയെ ബോധം ( Consciousness)എന്ന പദം സൂചിപ്പിക്കുന്നു. മനുഷ്യന്റെ പ്രജ്ഞാനപ്രക്രിയ (cognition)യും പെരുമാറ്റവും മനസ്സിലാക്കുന്നതിൽ ഒരു പ്രധാന പങ്ക് വഹിക്കുന്ന സങ്കീർണ്ണവും ബഹുമുഖവുമായ ആശയമാണിത്. ആത്മനിഷ്ഠമായ അനുഭവം, സ്വന്തം അവബോധം, ഇന്ദ്രിയാനുഭവധാരണകൾ, ശ്രദ്ധ, ബോധത്തിന്റെ പ്രവാഹം, ബോധത്തിന്റെ മാറിയ അവസ്ഥകൾ, അവബോധത്തിന്റെ തലങ്ങൾ എന്നിങ്ങനെ വിവിധ മാനങ്ങൾ ബോധത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.
ആത്മനിഷ്ഠമായ അനുഭവം എന്നത് ഒരു വ്യക്തിയുടെ അവബോധത്തിന്റെ വ്യക്തിപരവും വ്യതിരിക്തവുമായ ഗുണത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ഒരു കാര്യം അനുഭവിച്ച ശേഷം "ഇത് എങ്ങനെ ഇരിക്കുന്നു" എന്ന് അറിയുന്ന അവസ്ഥയാണ് ബോധം.ഉദാഹരണമായി ചോക്ലേറ്റിന്റെ രുചി അല്ലെങ്കിൽ സങ്കടം. വേറിട്ടതും വ്യതിരിക്തവുമായ ഒരു അസ്തിത്വമായി താൻ നിലനിൽക്കുന്നുവെന്ന് തിരിച്ചറിയാനുള്ള കഴിവായ സ്വന്തം അവബോധം ബോധത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. ആത്മപരിശോധന നടത്താനും വികാരങ്ങൾ മനസ്സിലാക്കാനും പ്രവർത്തനങ്ങൾ വിലയിരുത്താനും സ്വന്തം അവബോധം നമ്മെ സഹായിക്കുന്നു. ഇന്ദ്രിയങ്ങളിൽ നിന്ന് (കാഴ്ച, കേൾവി, സ്പർശനം, രുചി, മണം) വിവരങ്ങൾ രൂപപ്പെടുത്തുകയും വിവിധ അനുഭവങ്ങളെ സമന്വയിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിനാൽ, ബോധത്തിൽ ഇന്ദ്രിയാനുഭവധാരണ ഉൾപ്പെടുന്നു. ചുറ്റുമുള്ളതിലെ ചില കാര്യങ്ങളിലും ചില ആന്തരികചിന്തകളിലും ഉള്ള പ്രത്യേക ഫോക്കസ് ആയ 'ശ്രദ്ധ' (Attention) ബോധത്തിന്റെ നിർണായക ഘടകമാണ്. ചില കാര്യങ്ങൾക്ക് മുൻഗണന നൽകാനും ചിലതിനെ അവഗണിക്കാനും 'ശ്രദ്ധ' വ്യക്തികളെ സഹായിക്കുന്നു. ബോധധാര (Stream of Consciousness)എന്നത് വ്യക്തികൾ അധികനേരം അനുഭവിക്കുന്ന ചിന്തകൾ, ചിത്രങ്ങൾ, സംവേദനങ്ങൾ എന്നിവയുടെ തുടർച്ചയായ ഒഴുക്കിനെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.
അതിൽ ബോധപൂർവമായ ചിന്തകളും അനിയന്ത്രിതമായി സംഭവിക്കുന്ന ഉപബോധപ്രക്രിയകളും ഉൾപ്പെടുന്നു. ബോധം നിശ്ചലമല്ല; അത് തീവ്രതയിലും ഉള്ളടക്കത്തിലും വ്യത്യാസപ്പെടാം.
സ്വപ്‌നങ്ങൾ, ധ്യാനം, വസ്തുക്കളോടുള്ള അധീനപ്പെടൽ എന്നിങ്ങനെയുള്ള ബോധത്തിൻ്റെ മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന അവസ്ഥകൾ അതിൻ്റെ പരിവർത്തന സ്വഭാവത്തെക്കുറിച്ച് ഉൾക്കാഴ്ച നൽകുന്നു. മനഃശാസ്ത്രജ്ഞർ പലപ്പോഴും ബോധത്തെ ഒരു തുടർച്ചയായി വിവരിക്കുന്നു, അത് പൂർണ്ണമായ ഉണർച്ചയിലും ജാഗ്രതയിലും തുടങ്ങി കുറഞ്ഞ അവബോധമുള്ള ഉറക്കത്തിലും അനസ്തേഷ്യാ സന്ദർഭത്തിലെ അബോധാവസ്ഥയിലും എത്തിച്ചേരുമ്പോൾ കാണുന്നത് പോലെ ഒരു തുടർപ്രക്രിയയാണ്.
വസ്തുനിഷ്ഠമായ നിരീക്ഷണങ്ങളും വ്യക്തികളുടെ ആത്മനിഷ്ഠമായ അനുഭവങ്ങളും ഉൾക്കൊള്ളുന്നതിനാൽ, ബോധത്തെ പഠിക്കുന്നത് മനഃശാസ്ത്രത്തിൽ വലിയ വെല്ലുവിളിയാണ്. ഗവേഷകർ ന്യൂറോ ഇമേജിംഗ് ടെക്നിക്കുകൾ, പെരുമാറ്റ പരീക്ഷണങ്ങൾ, ആത്മപരിശോധനാ റിപ്പോർട്ടുകൾ എന്നിവയുൾപ്പെടെ വിവിധ രീതികൾ ഇത് പഠിക്കാൻ അവലംബിക്കുന്നു, അവബോധത്തിന് അടിവരയിടുന്ന ന്യൂറൽ മെക്കാനിസങ്ങളെക്കുറിച്ചും കോഗ്നിറ്റീവ് പ്രക്രിയകളെക്കുറിച്ചും ഉള്ള ഉൾക്കാഴ്ചകൾ നേടുന്നതിനാണ് ഇത് ഉപയോഗിക്കുന്നത്.മൊത്തത്തിൽ, ബോധം മനുഷ്യ അസ്തിത്വത്തിന്റെ ഒരു അടിസ്ഥാന വശമാണ്, അത് ധാരണ, ഓർമ്മ, തീരുമാനമെടുക്കൽ, സ്വയം ബോധം എന്നിവയെ സ്വാധീനിക്കുന്നു. അതിന്റെ അന്വേഷണം മനഃശാസ്ത്ര ഗവേഷണത്തിന്റെ ആകർഷകവും വികസിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നതുമായ ഒരു മേഖലയായി തുടരുന്നു.
വ്യക്തിത്വം (Personality)
ഒരു വ്യക്തിയുടെ വ്യതിരിക്തവും നീണ്ടു നിൽക്കുന്നതും ആയ ചിന്തകളുടെയും വികാരങ്ങളുടെയും, പെരുമാറ്റത്തിൻ്റെയും, സ്വഭാവ സവിശേഷതകളുടെയും സമാഹാരമാണ് വ്യക്തിത്വം. ഇത്,വ്യക്തിയുടെ അസ്തിത്വത്തെ നിർവ്വചിക്കുന്നു. അതുപോലെ ചുറ്റുപാടുമായി അവർ എങ്ങനെ ഇടപഴകുകയും പ്രതികരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു എന്നതിനെ വ്യക്തിത്വം സ്വാധീനിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.ഒരു പരിധിവരെ വഴക്കവും പൊരുത്തപ്പെടുത്തലും ഉണ്ടാകുമെങ്കിലും, വ്യക്തിത്വം എന്നതിൽ താരതമ്യേന സ്ഥിരതയുള്ള സ്വഭാവസവിശേഷതകൾ, മനോഭാവങ്ങൾ, പ്രവണതകൾ എന്നിവയുടെ വിശാലമായ ശ്രേണി ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. ലാറ്റിൻ പദമായ "പെർസോണ" യിൽ നിന്നാണ് "വ്യക്തിത്വം" എന്ന വാക്ക് ഉരുത്തിരിഞ്ഞത്. പെർസോണ എന്നത്, കലാപ്രകടനക്കാർ വേഷമിടുന്നതിനോ അവരുടെ ഐഡന്റിറ്റി മറയ്ക്കുന്നതിനോ ധരിക്കുന്ന നാടകമാസ്കിനെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.
മനുഷ്യന്റെ പെരുമാറ്റത്തെ രൂപപ്പെടുത്തുന്ന അടിസ്ഥാന സംവിധാനങ്ങളെ നന്നായി മനസ്സിലാക്കുന്നതിനും വിവിധ സാഹചര്യങ്ങളിൽ വ്യക്തികൾ എങ്ങനെ പെരുമാറുമെന്ന് പ്രവചിക്കുന്നതിനും മനശാസ്ത്രജ്ഞർ വ്യക്തിത്വത്തെ പഠിക്കുന്നു. വ്യക്തിത്വ സവിശേഷതകൾക്ക് പലപ്പോഴും വ്യത്യസ്ത മാനങ്ങൾ ഉണ്ട്. ഉദാഹരണമായി, അനുഭവത്തോടുള്ള തുറന്ന മനസ്സ് (openness to experience),മനഃസാക്ഷിത്വം(conscientiousness),ബാഹ്യാവിഷ്ക്കാരം (extraversion), സമ്മത മനോഭാവം (agreeableness), ന്യൂറോട്ടിസിസം( Neuroticism)എന്നീ അഞ്ചു ഘടകങ്ങളിലൂടെ വ്യക്തിത്വത്തെ വിശദീകരിക്കുന്ന രീതി. ഈ ഘടകങ്ങൾ ഒരു വ്യക്തിയുടെ വ്യക്തിത്വത്തിന്റെ വൈവിധ്യമാർന്ന വശങ്ങൾ പിടിച്ചെടുക്കുന്നതിനും വിശകലനം ചെയ്യുന്നതിനുമുള്ള ഒരു ചട്ടക്കൂട് നൽകുന്നു.
വ്യക്തിത്വ സിദ്ധാന്തങ്ങൾ വ്യക്തിത്വ സവിശേഷതകളുടെ ഉത്ഭവത്തെയും വികാസത്തെയും കുറിച്ചുള്ള ഉൾക്കാഴ്ചകൾ നൽകുന്നു. ഈ സിദ്ധാന്തങ്ങൾ സൈക്കോഡൈനാമിക് (ഫ്രോയ്ഡിന്റെ ഇദ്, ഈഗോ, സൂപ്പർ ഈഗോ എന്നിവ പോലെ) മുതൽ പെരുമാറ്റ --മാനവിക - പ്രജ്ഞാനപ്രക്രിയാ സിദ്ധാന്തങ്ങൾ വരെയുണ്ട്. പാരിസ്ഥിതിക ഘടകങ്ങൾ, ജീവിതാനുഭവങ്ങൾ, സാമൂഹിക സ്വാധീനങ്ങൾ എന്നിവയുമായി പ്രതിപ്രവർത്തിക്കുന്ന ജനിതക പ്രവണതകൾ ആണ് വ്യക്തിത്വത്തെ രൂപപ്പെടുത്തുന്നത്.ഇത്തരത്തിൽ,വ്യക്തിത്വത്തെ രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിൽ പ്രകൃതിയും ( ജനിതികഘടകങ്ങൾ )പോഷണവും (പരിസ്ഥിതി ഘടകങ്ങൾ ) ഒരു പോലെ പങ്ക് വഹിക്കുന്നു.
ചോദ്യാവലി, അഭിമുഖങ്ങൾ, പെരുമാറ്റ നിരീക്ഷണങ്ങൾ, പ്രൊജക്റ്റീവ് ടെസ്റ്റുകൾ എന്നിവയുൾപ്പെടെ വിവിധ രീതികളിലൂടെ വ്യക്തിത്വത്തെ വിലയിരുത്തുകയും അളക്കുകയും ചെയ്യാം. ഒരു വ്യക്തിയുടെ വ്യക്തിത്വ സവിശേഷതകളെക്കുറിച്ചുള്ള ഉൾക്കാഴ്ചകൾ നേടുന്നതിനും അവരുടെ പ്രചോദനങ്ങൾ, നേരിടൽ തന്ത്രങ്ങൾ, പരസ്പര ബന്ധങ്ങൾ, മൊത്തത്തിലുള്ള മാനസിക ക്ഷേമം എന്നിവ മനസ്സിലാക്കുന്നതിനും ഗവേഷകരും ചികിത്സകരും ഈ രീതികൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു.
ചുരുക്കത്തിൽ, 'വ്യക്തിത്വം' എന്നത് ഒരു വ്യക്തിയുടെ വ്യക്തിത്വത്തെ നിർവചിക്കുകയും ലോകവുമായുള്ള അവരുടെ ഇടപെടലുകളെ സ്വാധീനിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന സങ്കീർണ്ണവും വ്യതിരിക്തവുമായ സ്വഭാവസവിശേഷതകൾ, പെരുമാറ്റങ്ങൾ, എന്നിവ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന ഒന്നാണ്. മനഃശാസ്ത്ര മേഖലയിൽ പഠനത്തിന്റെയും സംവാദത്തിന്റെയും പര്യവേക്ഷണത്തിന്റെയും വിഷയമായി തുടരുന്ന ഒരു ബഹുമുഖ ആശയമാണിത്.
3.താൽപ്പര്യം(Interest)
ഒരു വസ്തുവിലോ സംഭവത്തിലോ പ്രക്രിയയിലോ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കാൻ കഴിയുന്നതിനുള്ള കാരണമാണ് താൽപ്പര്യം ഒരു പ്രത്യേക വസ്തു, വിഷയം, പ്രവർത്തനം അല്ലെങ്കിൽ അനുഭവം എന്നിവയോടുള്ള ഉയർന്ന ശ്രദ്ധയും ജിജ്ഞാസയും ഉൾക്കൊള്ളുന്ന വൈജ്ഞാനിക-വൈകാരിക അവസ്ഥയെ ഇത് സൂചിപ്പിക്കുന്നു. പ്രജ്ഞാനപരമായ ഇടപെടൽ (cognitive involvement), ധനാത്മകമായ വൈകാരികത (positive affect), സുസ്ഥിരമായ ശ്രദ്ധ ( sustained attention)എന്നിവയുടെ സംയോജനമാണ് ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നത്. പ്രത്യേകമേഖലയെക്കുറിച്ചു പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യുന്നതിനും പഠിക്കുന്നതിനും വ്യക്തികളെ അവരുടെ സമയവും ഊർജവും അതിൽ നിക്ഷേപിക്കുന്നതിനും താൽപ്പര്യം പ്രേരിപ്പിക്കുന്നു.
പുതുമ, വെല്ലുവിളി,വ്യക്തിപരമായ പ്രസക്തി എന്നിവയിൽ നിന്നാണ് പലപ്പോഴും താൽപ്പര്യം ഉണ്ടാകുന്നത്. ഒരാൾക്ക് എന്തിനോടെങ്കിലും താൽപ്പര്യമുണ്ടെങ്കിൽ, ആ വിഷയവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിശദാംശങ്ങളോടും മാതൃകകളോടും അവരുടെ ധാരണ കൂടുതൽ ഇണങ്ങിച്ചേരും. അവർ അതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിവരങ്ങൾ അന്വേഷിക്കാനും ചർച്ചകളിൽ ഏർപ്പെടാനും അനുബന്ധ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ സജീവമായി പങ്കെടുക്കാനും സാധ്യതയേറെയാണ്. ഈ ഉയർന്ന ഇടപെടൽ,വിഷയത്തെക്കുറിച്ച് ആഴത്തിലുള്ള ധാരണയ്ക്കും വൈദഗ്ധ്യത്തിനും ഇടയാക്കും. കൂടാതെ അതിൽ അഗാധമായ അന്വേഷണം ചെയ്യാനുള്ള പ്രചോദനം ഉണ്ടാകും.
താൽപ്പര്യം തീവ്രതയിലും ദൈർഘ്യത്തിലും വ്യത്യാസപ്പെടാം. ക്ഷണികമായ ജിജ്ഞാസ മുതൽ നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന അഭിനിവേശങ്ങൾ വരെയുള്ള വ്യത്യാസങ്ങൾ ഇതിൽ കാണപ്പെടാം.പഠന പ്രക്രിയയിലും വൈജ്ഞാനിക വികാസത്തിലും ഇത് നിർണായക പങ്ക് വഹിക്കുന്നു, കാരണം വ്യക്തികൾ അവരുടെ താൽപ്പര്യങ്ങളുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്ന വിവരങ്ങൾ ,ഓർമ്മിക്കാനും മനസ്സിലാക്കാനും കൂടുതൽ സാധ്യതയുണ്ട്. താൽപ്പര്യങ്ങളെ പരിപോഷിപ്പിക്കുകയും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നത് ആന്തരിക പ്രചോദനം, സർഗ്ഗാത്മകത, മൊത്തത്തിലുള്ള ക്ഷേമം എന്നിവ വർദ്ധിപ്പിക്കുമെന്ന് ഗവേഷകർ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്
വിദ്യാഭ്യാസ മേഖലയിൽ താൽപ്പര്യത്തിന്റെ സ്വഭാവം മനസ്സിലാക്കുന്നത് പ്രധാനമാണ്.കാരണം അത് ആകർഷകവും ഫലപ്രദവുമായ പഠനാനുഭവങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കാൻ അധ്യാപകരെ സഹായിക്കും.. കൂടാതെ, താൽപ്പര്യങ്ങൾ കാലക്രമേണ എങ്ങനെ വികസിക്കുകയും മാറുകയും ചെയ്യുന്നു എന്ന് പഠിക്കുന്നത് വ്യക്തിഗത വ്യത്യാസങ്ങൾ, വ്യക്തിത്വ സവിശേഷതകൾ, മനുഷ്യന്റെ പെരുമാറ്റത്തെയും തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കുന്നതിനെയും സ്വാധീനിക്കുന്ന ഘടകങ്ങൾ എന്നിവയിലേക്ക് വെളിച്ചം വീശും.
4 അഭിരുചി(Aptitude )
സവിശേഷമേഖലയിൽ പ്രത്യേക കഴിവുകൾ, അറിവ്, വൈദഗ്ദ്ധ്യം എന്നിവ നേടാനുള്ള ഒരു വ്യക്തിയുടെ അന്തർലീനമായ ശേഷിയെ അഭിരുചി എന്ന സംജ്ഞ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.പഠിച്ചെടുത്ത കഴിവുകളിൽ നിന്നു വ്യത്യസ്തമാണ് ഇത്.ഒരു വ്യക്തിക്ക് എത്ര വേഗത്തിലും ഫലപ്രദമായും പുതിയ കഴിവുകൾ നേടാനാകുമെന്നതിനെ സ്വാധീനിക്കാൻ കഴിയുന്ന ഒരു സ്വാഭാവിക പ്രവണതയാണിത്.
സവിശേഷമായ അഭിരുചി ( specific aptitude )എന്നത് ഒരു പ്രത്യേക മേഖലയിലെ ശേഷി (ഉദാ. കലാപരമായ അല്ലെങ്കിൽ ഗണിതശാസ്ത്രപരമായ അഭിരുചി) യെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.അതേസമയം പൊതുവായ അഭിരുചി (general aptitude)എന്നത് നിരവധി മേഖലകളിലെ ശേഷിയാണ്.
പ്രജ്ഞാനപ്രക്രിയാപരമായ അഭിരുചി (കോഗ്നിറ്റീവ് ആപ്റ്റിറ്റ്യൂഡ്), സംഗീത അഭിരുചി (മ്യൂസിക്കൽ ആപ്റ്റിറ്റ്യൂഡ് ), , ഗണിത അഭിരുചി (മാത്തമാറ്റിക് ആപ്റ്റിറ്റ്യൂഡ് )എന്നിങ്ങനെയുള്ള നിശ്ചിത തലങ്ങളിൽ ഒരു വ്യക്തിയുടെ ഭാവി പ്രകടനം പ്രവചിക്കാൻ അഭിരുചി നിർണ്ണയം പലപ്പോഴും ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്. ഈ വിലയിരുത്തലുകൾ ഒരാളുടെ ശക്തിയും ബലഹീനതയും തിരിച്ചറിയാൻ സഹായിക്കുന്നു,വിദ്യാഭ്യാസപരമോ തൊഴിൽപരമോ ആയ തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളെ നിർണ്ണയിക്കാൻ ഉപയോഗപ്പെടുന്നു, ശരിയായ പരിശീലനത്തിലൂടെ ഒരു വ്യക്തി മികവ് പുലർത്തുന്ന മേഖലകളിലേക്ക് ഉൾക്കാഴ്ച നൽകാൻ സഹായിക്കുന്നു. ഒരു വ്യക്തി തന്റെ ശക്തിയെക്കുറിച്ച് ബോധവാനാകുമ്പോൾ, അവന്/അവൾക്ക് ശരിയായ തീരുമാനമെടുക്കാൻ കഴിയും. വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് അഭിരുചി നിർണ്ണയ ഫലത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ആവശ്യമായ കഴിവുകൾ നേടി
അവർ തിരഞ്ഞെടുത്ത തൊഴിലിൽ വിജയിക്കാൻ കഴിയും.
ജനിതക ഘടകങ്ങളുടെയും ചുറ്റുപാടുമുള്ള സ്വാധീനങ്ങളുടെയും സംയോജനമാണ് അഭിരുചിയെ നിർണ്ണയിക്കുന്നു. ഏകാഗ്രമായ പഠനത്തിലൂടെയും പരിശീലനത്തിലൂടെയും കാലക്രമേണ ഇത് വികസിപ്പിക്കാൻ കഴിയും.എന്നാൽ അതിന്റെ അടിസ്ഥാനം ഒരു വ്യക്തിയുടെ അന്തർലീനമായ ഗുണങ്ങളിലാണ്.
മനുഷ്യന്റെ കഴിവുകളെയും അത് നേടിയെടുക്കാൻ സഹായിക്കുന്ന ഘടകങ്ങളെയും നന്നായി മനസ്സിലാക്കുന്നതിന് വേണ്ടി
ഗവേഷകരും മനഃശാസ്ത്രജ്ഞരും അഭിരുചിയെക്കുറിച്ചു പഠിക്കുന്നു.
ചുരുക്കത്തിൽ,അഭിരുചിയെ സ്വാഭാവിക പാടവമായോ പ്രത്യേക കഴിവുകളായോ പഠിച്ചെടുക്കാൻ പറ്റുന്ന സ്വാഭാവിക ശേഷിയായോ കണക്കാക്കാവുന്നതാണ്. സ്ഥിരതയോടെ ദീർഘകാലത്തേക്ക് കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന സ്വഭാവവിശേഷങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് അഭിരുചി.
5 മനോഭാവങ്ങൾ (Attitudes)
വസ്തുക്കളെയോ ആശയങ്ങളെയോ സംഭവങ്ങളെയോ ആളുകളെയോ കുറിച്ച് വ്യക്തികൾ നടത്തുന്ന വിലയിരുത്തലുകളാണ് മനോഭാവങ്ങൾ. മനോഭാവം അനുകൂലവും പ്രതികൂലവുമാകാം. ഒരു പ്രത്യേക വസ്തു, വ്യക്തി, ഗ്രൂപ്പ്, ആശയം,സാഹചര്യം എന്നിവയോടുള്ള ഒരു വ്യക്തിയുടെ ദീർഘകാലം നിലനിൽക്കുന്ന ധാരണ, ചിന്ത, വികാരങ്ങൾ, പെരുമാറ്റം എന്നിവയെ മനോഭാവം എന്ന പദം പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു. നമുക്ക് ചുറ്റുമുള്ള ലോകവുമായി നാം എങ്ങനെ ഇടപഴകുന്നു എന്നതിനെ സ്വാധീനിക്കുന്ന, നമ്മുടെ പ്രജ്ഞാനപരവും വൈകാരികവുമായ ഘടനയെ നിർണ്ണയിക്കുന്നതിൽ മനോഭാവം പ്രധാന പങ്കുവഹിക്കുന്നു.
മനോഭാവങ്ങൾക്ക് മൂന്ന് ഘടകങ്ങൾ ഉണ്ട്. പ്രജ്ഞാനപരം (കോഗ്നിറ്റീവ്), വൈകാരികം ( അഫക്ടീവ്), സ്വഭാവപരം (ബിഹേവിയറൽ )ഘടകങ്ങൾ.
പ്രജ്ഞാനപരമായ ഘടകം എന്നത് ഒരു വസ്തുവിനെക്കുറിച്ച് വ്യക്തിയ്ക്കുള്ള വിശ്വാസങ്ങൾ, ചിന്തകൾ, ആശയങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു
ഉദാഹരണത്തിന്, ഒരാൾക്ക് വ്യായാമത്തോട് നല്ല മനോഭാവമുണ്ടെങ്കിൽ, അവരുടെ വൈജ്ഞാനിക ഘടകത്തിൽ അതിന്റെ ആരോഗ്യപരമായ നേട്ടങ്ങളെയും ആസ്വാദനത്തെയും കുറിച്ചുള്ള വിശ്വാസങ്ങൾ ഉൾപ്പെട്ടേക്കാം.
മനോഭാവത്തിൻ്റെ വൈകാരിക ഘടകത്തിൽ വൈകാരികമായ പ്രതികരണങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്നു.
വ്യായാമത്തിന്റെ ഉദാഹരണം വച്ചു പറയുകയാണെങ്കിൽ, നല്ല വൈകാരിക ഘടന ഉള്ള ഒരാൾക്ക് ശാരീരിക പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ ഏർപ്പെടുമ്പോൾ, സന്തോഷം, ആവേശം സംതൃപ്തി ഇവ അനുഭവപ്പെടാം.
സ്വഭാവ പരമായ പ്രവർത്തനങ്ങളോ പ്രവണതകളോ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന മനോഭാവത്തിൻ്റെ ഘടകമാണ് സ്വഭാവപരം.
വ്യായാമത്തിന്റെ ഉദാഹരമെടുത്താൽ, തുടർച്ചയായി ശാരീരിക പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ ഏർപ്പെടുന്നുണ്ടെങ്കിൽ അതാണ് മനോഭാവത്തിൻ്റെ നല്ല സ്വഭാവപരമായ ഘടകം
സാമൂഹികവൽക്കരണം, വ്യക്തിഗത അനുഭവങ്ങൾ, പ്രജ്ഞാന പ്രക്രിയകൾ എന്നിവയുൾപ്പെടെയുള്ള വിവിധ പ്രക്രിയകളിലൂടെ മനോഭാവം നേടാനും രൂപപ്പെടുത്താനും കഴിയും
മനോഭാവത്തിൻ്റെ ശക്തിയിലും ലഭ്യതയിലും വ്യത്യാസമുണ്ടാവാം.ഇതിൻ്റെ വ്യാപ്തി ബലഹീനവും അവ്യക്തവുമാകാം.
സാമൂഹിക അന്തരീക്ഷം രൂപപ്പെടുത്താനും ലളിതമാക്കാനും സഹായിക്കുക, പെരുമാറ്റത്തെ നയിക്കുക, സ്വയം പ്രകടിപ്പിക്കുക, സ്വയം തിരിച്ചറിയുക തുടങ്ങിയ മനഃശാസ്ത്രപരമായ ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റുക ഉൾപ്പെടെ നിരവധി പ്രവർത്തനങ്ങൾ മനോഭാവം നിർവഹിക്കുന്നു.
മറ്റുള്ളവരുമായുള്ള ഇടപെടലുകളെയും വിവരങ്ങൾ രൂപപ്പെടുത്തുന്ന രീതിയെയും തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കുന്ന രീതിയെയും മനോഭാവങ്ങൾ സ്വാധീനിക്കുന്നു.
മനുഷ്യന്റെ പെരുമാറ്റം, പ്രേരണ, മുൻവിധി, മറ്റ് സാമൂഹിക പ്രതിഭാസങ്ങൾ എന്നിവയിൽ ഉൾക്കാഴ്ചകൾ നേടുന്നതിനായി മനോഭാവങ്ങൾ മനശാസ്ത്രജ്ഞർ പഠിക്കുന്നു. മാർക്കറ്റിംഗ്, പൊതുജനാഭിപ്രായ ഗവേഷണം, സോഷ്യൽ സൈക്കോളജി തുടങ്ങിയ മേഖലകൾക്ക് വിലപ്പെട്ട വിവരങ്ങൾ നൽകാൻ മനോഭാവങ്ങളും അവയുടെ ഘടകങ്ങളും മനസ്സിലാക്കുന്നത് സഹായിക്കുന്നു
