പദ്മരാഗം -പദ്മരാജൻ സിനിമകളിലെ സംഗീത നാൾവഴികൾ

മനുഷ്യ താളവും പ്രപഞ്ച താളവും ഭാഗം -3

സജ്ന സുധീർ എ.

അധ്യാപിക

സംഗീതവിഭാഗം

സർക്കാർ വനിതാ കോളേജ്

തിരുവനന്തപുരം

മലയാള സിനിമയിലെ ഏറ്റവും ആദരണീയനായ ചലച്ചിത്ര സംവിധായകരിൽ ഒരാളായ പത്മരാജൻ, സൂക്ഷ്മമായ കഥപറച്ചിലും, മനുഷ്യവികാരങ്ങളുടെ ആഴത്തിലുള്ള, ബഹുതല കഥാപാത്രങ്ങൾക്കുംപേരുകേട്ടമാന്ത്രികൻ ആണ്.

ബന്ധങ്ങൾ, ധാർമ്മിക സങ്കീർണ്ണതകൾ, ജീവിതത്തിന്റെ  അന്തർലീനമായ ദുരന്തങ്ങൾ എന്നിവയുടെ സെൻസിറ്റീവ് ചിത്രീകരണത്തിന് അദ്ദേഹത്തിന്റെ  സിനിമകൾ ഇന്നും ഓർമ്മിക്കപ്പെടുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ  സിനിമാ പ്രതിഭയുടെ അധികം ചർച്ച ചെയ്യപ്പെടാത്തതും എന്നാൽ ഏറെപ്രധാനപ്പെട്ടതുമായ ഒരു ഘടകം ആണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ സിനിമകളിലെ സംഗീതത്തിന്റെ  ഉപയോഗം. സംഗീതം എന്നത്, പദ്മരാജൻ സിനിമകളുടെ പ്രധാന ഗുണങ്ങളെ പൂരകമാക്കുന്നതിൽ ഒരു പ്രധാന പങ്ക് വഹിച്ചിരുന്നു.

പത്മരാജൻ സിനിമകളിലെ ഗാനങ്ങൾ കേവലം അലങ്കാരമല്ല. അദ്ദേഹത്തിന് സംഗീതം ഒരു മാധ്യമം ആയിരുന്നു. വൈകാരിക ആഴം വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും പ്രമേയപരമായ ആശങ്കകൾ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുകയും ഒപ്പം പ്രേക്ഷകരിൽ ശാശ്വതമായ അനുരണനം ഉണർത്തുകയും ചെയ്യുന്ന ഉപകരണങ്ങളായിട്ടാണ് ഗാനങ്ങളും , പശ്ചാത്തല സംഗീതവും പദ്മരാജൻ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത്. ഇന്നും ചില ഗാനങ്ങൾ കേൾക്കുമ്പോൾ , പൊടുന്നനെ മനസ്സിൽ ഓടിയെത്തുന്നത്, അതിലെ കഥാ സന്ദർഭങ്ങളും, കഥാപാത്രങ്ങളുടെ സങ്കീർണതകളും ആണ്.

“ഒരു നാലുവരിയിൽ ഒതുങ്ങാവുന്ന ഒരു കഥയെ രണ്ടു മണിക്കൂർ ദൈർഖ്യം വരുന്ന ഒരു ചലച്ചിത്രമായി ആവിഷ്ക്കരിക്കണമെങ്കിൽ, അത് ഒരു പ്രതിഭയ്ക്കു മാത്രമേ കഴിയുള്ളു” എന്ന് ശ്രീ ജഗതി ശ്രീകുമാർ എന്ന അനുഗ്രഹീത നടൻ ഒരു അഭിമുഖത്തിൽ പറയുന്നത് ഇവിടെ ഓർത്തെടുക്കുന്നു.

സംവിധായകൻ എന്ന നിലയിൽ ആദ്യമായി ചുവട് വെച്ച പെരുവഴിയമ്പലം, 1979-ൽ പുറത്തിറങ്ങുമ്പോൾ, അതിന്റെ സംഗീത സംവിധായകനായിരുന്നത് അതുല്യനായ ശ്രീ എം.ജി. രാധാകൃഷ്ണൻ ആണ്. ചിത്രത്തിലുടനീളം നിലനിൽക്കുന്ന വികാരങ്ങളുടെ തീക്ഷണത, അതിമനോഹരമായിട്ടാണ് സംഗീത സംവിധായകൻ അഭ്രപാളികളിൽ പകർത്തിയത്. ദീർഘമായ നിശബ്ദദകൾക്കൊടുവിൽ, യഥാ സമയത്തു വന്നെത്തുന്ന ഹൃദയസ്പർശിയായ പഷ്ചതല സംഗീതം എത്രത്തോളം കഥയുടെ ഗതിയെ സ്വാധീനിക്കുന്നു എന്നതും പദ്മരാജൻ ചിത്രങ്ങളുടെ പ്രത്യേകതയാണ്.

ഒരു ആഖ്യാന വിപുലീകരണമായി സംഗീതം

പത്മരാജന്റെ  സിനിമകളിൽ സംഗീതം ഇതിവൃത്തത്തിൽ നിന്നുള്ള വിടവ് മാത്രമല്ല, കഥപറച്ചിലിന്റെ  വിപുലീകരണമാണ്. കഥാപാത്രങ്ങളുടെ വികാരങ്ങളോടും അദ്ദേഹത്തിന്റെ  രംഗങ്ങളിലെ നാടകീയമായ അന്തരീക്ഷത്തോടും പരിധികളില്ലാതെ ഇഴുകിച്ചേർന്ന സംഗീത സംവേദനങ്ങൾ തിരക്കഥയിൽ അനായാസമായി ഇഴചേർന്നു. ജോൺസൺമാഷ് , ഇളയരാജ, മോഹൻ സിത്താര എന്നിവരുൾപ്പെടെ അക്കാലത്തെ ഏറ്റവും പ്രഗത്ഭരായ സംഗീത സംവിധായകരോടൊപ്പം അദ്ദേഹം പ്രവർത്തിച്ചു. കഥയെ മറികടക്കാത്ത സംഗീതം സൃഷ്ടിക്കാൻ അദ്ദേഹം ശ്രദ്ധിച്ചിരുന്നു. അതുകൊണ്ടു തന്നെ സിനിമയിലെ ഫ്രേമുകൾക്കപ്പുറം, സംഗീത സംവിധാനത്തിന്റെ പണിപ്പുരയിലും അദ്ദേഹം സജീവമായി പങ്കുചേർന്നു. അതുകൊണ്ടു തന്നെ അത്തരം സംഗീതാത്മകമായ മുഹൂർത്തങ്ങൾ, സിനിമയുടെ വൈകാരിക ഘടനയുടെ അവിഭാജ്യ ഘടകമായി മാറി എന്നതും എടുത്തു പറയേണ്ടതാണ്.

പത്മരാജന്റെ സിനിമകളിലെ നിരവധി ഗാനങ്ങൾ കഥകളുടെയും കഥാപാത്രങ്ങളുടെയും സത്ത ഉൾക്കൊള്ളുന്ന രീതിക്ക് ആണ്ചിട്ടപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളത്. ഇവയിൽ, തൂവാനത്തുമ്പികൾ (1987) ലെ ശബ്ദട്രാക്ക് പ്രേക്ഷകരുടെ ഹൃദയത്തിൽ ഒരു പ്രത്യേക സ്ഥാനം വഹിക്കുന്നു. പ്രണയം, കാമം, വിരഹം എന്നിവയുടെ സങ്കീർണ്ണമായ വികാരങ്ങൾ അന്വേഷിക്കുന്ന സിനിമ, കഥാപാത്രങ്ങൾക്കിടയിലുള്ള പറയാത്ത പിരിമുറുക്കം വെളിപ്പെടുത്തുന്ന സംഗീതം ആണ് ഉപയോഗിച്ചിട്ടുള്ളത്.

സംഗീതസംവിധായകൻ പെരുമ്പാവൂർ ജി.രവീന്ദ്രനാഥിന്റെ  "മേഘം പൂത്തുതുടങ്ങി" എന്ന ഗാനം ജയകൃഷ്ണനും ക്ലാരയും തമ്മിലുള്ള ആന്തരിക സംഘർഷത്തെയും കയ്പേറിയ വികാരത്തെയും പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്ന ഒരു വിഷാദാത്മകവും എന്നാൽ ആത്മാവിനെ ഉത്തേജിപ്പിക്കുന്നതുമായ ഒരു ഈണമാണ്.ഈ ഗാനത്തിന്റെ മറ്റൊരു പ്രത്യേകത ഈണം നൽകിയതിന് ശേഷമാണ് വരികൾ ശ്രീ ശ്രീകുമാരൻ തമ്പി രചിച്ചത്. കഥയുടെ സഞ്ചാരത്തിന് ഇത് അനിവാര്യമാണ് എന്ന് പദ്മരാജൻ ഉറപ്പിചിരുന്നുവത്രെ. മറ്റെന്തിനെക്കാളും കഥാപാത്രങ്ങളുടെ വികാര വിചാരങ്ങളിലൂടെയാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ കഥ സഞ്ചരിക്കുന്നത്. അതുകൊണ്ടുതന്നെ അതിനെ ഏറ്റവും ഉചിതമായ സംഗീതത്തിന് ഏറെ പ്രാധാന്യം അദ്ദേഹം നൽകിയിരുന്നു.

മഴ അതിമനോഹരമായ ഒരു കഥാപാത്രം കൂടിയായ ചിത്രമായിരുന്നു തൂവാനത്തുമ്പികൾ. മഴയുടെ ചിത്രീകരണവും പാട്ടിന്റെ മൃദുലമായ കുറിപ്പുകളും പ്രണയത്തിന്റെ  അനിശ്ചിതത്വത്തിനും അതിനോടൊപ്പമുള്ള അനിവാര്യമായ ദുഃഖത്തിനും ഒരു രൂപകം സൃഷ്ടിച്ചു.

അതേ ചിത്രത്തിലെ മറ്റൊരു ശ്രദ്ധേയമായ ഗാനം ജയകൃഷ്ണന്റെ  ആഴത്തിൽ വേരൂന്നിയ സ്നേഹത്തിന്റെ പ്രതിഫലനമായി വർത്തിക്കുന്ന "ഒന്നാം രാഗം പാടി" ആണ്. ഗാനത്തിന്റെ  ക്ലാസിക്കൽ അടിത്തറയും യേശുദാസിന്റെ വികാരനിർഭരമായ ശബ്ദവും കഥാപാത്രത്തിന്റെ തീവ്രമായ ആഗ്രഹത്തെ അടിവരയിടുന്നു. ക്ലാരയെയും , രാധയെയും  രണ്ട് വ്യത്യസ്ത തലങ്ങളിൽ ആണ് ജയകൃഷ്ണൻ കണ്ടിരുന്നത് എന്നത് പോലും, പശ്ചാത്തല സംഗീതത്തിൽ നിന്നു തന്നെ നമുക്ക് വായിച്ചെടുക്കാൻ കഴിയുമായിരുന്നു. ഈ രണ്ട് ഗാനങ്ങൾക്കിടയിലുള്ള ടോണിലെ മാറ്റം ജയകൃഷ്ണൻ്റെ നിഷ്കളങ്കതയുടെയും ഇന്ദ്രിയതയുടെയും വിഭിന്നമായ ലോകത്തെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നു,

ദുഃഖത്തിലും ഗൃഹാതുരത്വത്തിലും ആഴ്ന്ന ഒരു സിനിമയായിരുന്നു മൂന്നാം പക്കം (1988), സംഗീതസംവിധായകൻ ഇളയരാജയുടെ “താമരക്കിളി പാടുന്നു” എന്ന ഗാനം ഓർമ്മയുടെയും നഷ്ടത്തിന്റെയും  സൂക്ഷ്മമായ നിമിഷങ്ങൾ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നു. മൃദുലമായ, മിനുസമാർന്ന ട്യൂൺ കഥയുടെ ദാരുണമായ അടിയൊഴുക്കുമായി വ്യത്യാസപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ജീവിതത്തിന്റെ തന്നെ ഇരുപുറങ്ങളായ, ദുർബലമായ സൗന്ദര്യത്തെയും, മരണത്തിന്റെ അനിവാര്യതയെയും ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നപശ്ചാത്തലസംഗീതവുമാണ് ഈ ചിത്രത്തിൽ ഉടനീളം കാണാൻ കഴിയുന്നത്. കഥാപാത്രങ്ങളുടെ സംഘർഷഭരിതമായ സംഭാഷണങ്ങൾക്ക് തീർത്തും നിശബ്ദദ നൽകികൊണ്ട്, അതിൽ നിന്നുമാണ് പലപ്പോഴും പശ്ചാത്തല സംഗീതം പടർന്ന് കയറുന്നത്.

അതിലെ കോൺട്രാസ്റ്റ് പലപ്പോഴും തീക്ഷണത കൂട്ടുകയാണ് ചെയ്യുന്നത്. അടുത്ത ഫ്രെമിൽ നടക്കാൻ പോകുന്ന ഒരു സംഭവത്തിനായി, പ്രേക്ഷമനസ്സുകളെ സജ്ജമാക്കുന്ന സെമാന്റിക്സും പദ്മരാജൻ ചിത്രങ്ങളുടെ മുതൽക്കൂട്ടാണ്. ഈ ചിത്രത്തിൽ സന്തോഷം എന്നത് നൈമിഷികമാണെന്നും, അതുകൊണ്ടു തന്നെ അതിലെ സംഗീതവും അവാച്യമായ ദുഃഖം പ്രകടിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു വാഹനമായി മാറിയിരുന്നു . കഥാപാത്രങ്ങൾക്കും പ്രേക്ഷകർക്കും ഒരു പോലെയുള്ള കത്താർസിസ്.

സംഗീതം : സ്ഥലത്തിന്റെയും സമയത്തിന്റെയും  ഉദ്വേഗം

പത്മരാജന്റെ  സംഗീത ഉപയോഗത്തിന്റെ  ഒരു പ്രത്യേകത, അത് എങ്ങനെ സ്ഥല-കാല ബോധത്തെ ഉണർത്തുന്നു, പലപ്പോഴും സിനിമയുടെ പരിസ്ഥിതിയെ മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നു എന്നതാണ്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ  സിനിമകൾ ഭൂപ്രകൃതിയുമായി ഇടയ്ക്കിടെ ഇടപഴകുന്നു. വിശ്വൽ എസ്തെറ്റിക്സ് ഏറെ ഉള്ള ക്യാൻവാസ്സിലാണ് പദ്മരാജൻ ചിത്രങ്ങളിലെ ഫ്രെമുകള്ൾ ഒരുക്കുന്നത്. മഴയിൽ നനഞ്ഞ വയലുകൾ, മൂടൽമഞ്ഞുള്ള ഹിൽ സ്റ്റേഷനുകൾ, അല്ലെങ്കിൽ സൂര്യപ്രകാശമുള്ള തോട്ടങ്ങൾ - അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഗാനങ്ങൾ പലപ്പോഴും ഈ പശ്ചാത്തലങ്ങളെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നു.

ഇന്നലെ (1989) എന്ന ചിത്രത്തിലെ “നീ വിണ്‍ പൂ പോൽ’ “കണ്ണ്ണിൽ നിൻ മെയ്യിൽ” എന്ന ഗാനങ്ങൾ സിനിമയുടെ പശ്ചാത്തലത്തിലെ മനോഹരവും എന്നാൽ നിഗൂഢവുമായ അന്തരീക്ഷം പകർത്തുന്നു. ദുർബലമായ മനസിനെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്ന സൗമ്യമായ ഈണം, പ്രകൃതിയുടെ സുഖകരമായ ദൃശ്യങ്ങളുമായി ജോടിയാക്കുന്നു, ഒപ്പം ഗൗരിയുടെ മറന്നുപോയ ഭൂതകാലത്തിന്റെ ശ്രവണ ചിഹ്നമായികൂടി  പ്രവർത്തിക്കുന്നു. ഗാനം ഒരു റൊമാന്റിക്  ഇന്റെർവൽ ആയി വർത്തിക്കുക മാത്രമല്ല, ഓർമ്മ,വ്യക്തിത്വം, വിരഹം, നഷ്ടം എന്നിവയ്ക്കും കൂടി സിനിമയുടെ സംഗീതം ഇടം കണ്ടെത്തിയിരുന്നു.

നമുക്കു പാർക്കൻ മുന്തിരിത്തോപ്പുകളിൽ, ”ആകാശമാകെ കണിമലർ ”എന്ന ഗാനം പ്രകൃതിയിൽ കാണപ്പെടുന്ന സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ  ആത്മീയതയുടെയും രൂപകമായ ഓർമ്മപ്പെടുത്തലായി പ്രവർത്തിക്കുന്നു. സോളമൻ എന്ന നായകന്റെ  ജീവിത ശൈലിയുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന ഒരു മണ്ണിന്റെ താളം കൊണ്ട് ഈ ഗാനത്തിനെ സന്നിവേശിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു, ഭൂമിയുമായുള്ള ശക്തമായ ബന്ധം നായകന്റെ സ്വഭാവത്തിന്റെ മുഖമുദ്രയാണ്. അത്തരം സംഗീതത്തിലൂടെ, പത്മരാജൻ തന്റെ സിനിമകളിലെ   കഥാപാത്രങ്ങളെ, അവരുടെ ചുറ്റുപാടുകളും തമ്മിലുള്ള ഗാനാത്മകമായ ഒരു ബന്ധത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തുകയും, അതുവഴി കാഴ്ചക്കാർക്ക് ആഴത്തിലുള്ള സംവേദനാനുഭവം നൽകുകയും ചെയ്യുന്നു.

“കരിയിലക്കാറ്റ് പോലെ” “നമുക്ക് പാർക്കൻ മുന്തിരി തോപ്പുകൾ” എന്നീ ചിത്രങ്ങളിൽ സംഗീതം നൽകിയ ഇളയരാജ, ഇതിവൃത്തത്തിന് സമാന്തരമായി വികസിക്കുന്ന കഥാപാത്രങ്ങളുടെ, വൈകാരിക യാത്രകളെ പ്രതിധ്വനിപ്പിക്കാൻ,  പത്മരാജൻ എങ്ങനെയാണ് പശ്ചാത്തല സ്കോർ ആവശ്യപ്പെട്ടതെന്ന് ഒരഭിമുഖത്തിൽ പരാമർശിക്കുകയുണ്ടായി. ഈ സിനിമകളിലെ സംഗീതം, വൈകാരികമായ ഉയർച്ച താഴ്ച്ചകളോടൊപ്പം, സൗമ്യമായി ആടിത്തിമിർക്കുന്ന ഓരോ നിമിഷവും, കാഴ്ചക്കാരന് എങ്ങനെയാണ് രൂപപ്പെടുന്നതെന്ന് തുറന്നു കാട്ടുന്നു.

നിശബ്ദതയുടെയും ശബ്ദത്തിന്റെയും  അർത്ഥശാസ്ത്രം

സംഗീതത്തിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി പത്മരാജന്റെ  മൗനത്തിന്റെ  പ്രയോഗവും എടുത്തുപറയേണ്ടതാണ്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ  പല സിനിമകളിലും, പ്രധാന നിമിഷങ്ങളിൽ സംഗീതത്തിന്റെ  ബോധപൂർവമായ അഭാവം വൈകാരിക പിരിമുറുക്കത്തെ അടിവരയിടുന്നു അഥവാ റിയലിസത്തെ ഉയർത്തുന്നു. 

സംഗീതത്തിന്റെയും  നിശബ്ദതയുടെയും സംയോജനം പലപ്പോഴും മാനസികാവസ്ഥയിലെ മാറ്റത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു, ഇത് കഥാപാത്രങ്ങളുടെ ആന്തരിക ലോകത്തെ നമുക്ക് വെളിപ്പെടുത്തുന്നു. തൂവാനത്തുമ്പികളിൽ, പാട്ടുകൾക്കും സംഭാഷണങ്ങൾക്കുമിടയിലുള്ള ഹ്രസ്വമായ നിശബ്ദതകൾ പോലും,  കഥാപാത്രങ്ങളുടെ രേഖപ്പെടുത്താത്ത വികാരങ്ങളിൽ മുഴുകാൻ പ്രേക്ഷകനെ അനുവദിക്കുന്നു. ഏറ്റുമുട്ടലിന്റെയോ  അടുപ്പത്തിന്റെയോ നിമിഷങ്ങളിൽ പശ്ചാത്തല സ്‌കോറിന്റെ ഏറ്റവും മനോഹരമായ ഭാഗം അവയ്‌ക്കിടയിലെ നിശബ്ദ സഞ്ചാരങ്ങൾ ആണ്.

കൂടെവിടെ (1983) ൽ, കഥാപാത്രങ്ങളുടെ വൈകാരികമായ അഴിച്ചുപണിയെ സംഗീതംപ്രകടമാക്കുന്നു. “പൊന്നുരുകും പൂക്കാലം”, അതുപോലെ തന്നെ “അടിവാ കാറ്റേ” എന്നീ പാട്ടുകൾക്ക്, കഥാപാത്രങ്ങളുടെ പക്വതയില്ലായ്മയും നിർബന്ധബുധിയും, പ്രണയത്തിനിടയിലെ സംഘർഷങ്ങളും ഒക്കെ കൃത്യമായി തന്നെ വരച്ചുകാട്ടാൻ സാധിക്കുന്നു.

നാടകീയവും വൈകാരികവുമായ ഉയർന്ന പോയിന്റുകൾക്ക്  വിരാമചിഹ്നമായി സംഗീതം ഉപയോഗിക്കുന്നത് പത്മരാജന്റെ  രചനയിൽ ആവർത്തിച്ചുള്ള വിഷയമാണ്. പാട്ടുകൾ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുമ്പോൾ, അവ ആഘാതം വർധിപ്പിക്കുന്നു, സിനിമ അവസാനിച്ചതിന് ശേഷവും അവ മനസ്സിൽ തങ്ങിനിൽക്കുന്നുവെന്ന് ഉറപ്പാക്കുന്നു. അത്തരത്തിൽ ആവണം തന്റെ ചിത്രങ്ങളിലെ ഗാനങ്ങളുടെ മികവ് എന്നത് ഏറെ നിർബന്ധത്തോടെ പാലിച്ചിരുന്ന സംഗീത സംവിധായകൻ കൂടിയാണ് പദ്മരാജൻ. അതുകൊണ്ടു തന്നെ ജോൺസൻ മാഷും, മോഹൻ സിത്താരയും ഒക്കെ അദ്ദേഹവുമായി ഏറെ ചർച്ചകൾക്കൊടുവിൽ ആണ് അതിലെ ഗാനങ്ങൾ, പശ്ചാത്തല സംഗീതം ഇവയൊക്കെ ചിട്ടപ്പെടുത്തുന്നത്.

ഞാൻ ഗന്ധർവ്വൻ എന്ന ചിത്രവും അത്രമേൽ സംഗീതത്താൽ രൂപകൽപന ചെയ്തിട്ടുള്ളതാണ്. അതിലെ ഓരോരോ ഗാനങ്ങളും, തലമുറകൾ താണ്ടി ഇന്നും പ്രേക്ഷമനസ്സുകളെ കീഴടക്കുന്നു. കഥാപാത്രങ്ങളുടെ റിയലിസം വേണ്ടുവോളം ആഴ്ന്ന് ഇറങ്ങുമ്പോഴാണ്, അത്തരം  സിനിമകൾ കാലത്തിന്റെ ചക്രത്തെയും അതീജിവിക്കുന്നത്. “ദേവാങ്കണങ്ങൾ കൈയൊഴിഞ്ഞ താരകം” എന്ന് മനസ്സിൽ പറയുമ്പോൾ തന്നെയാണ് അതിന്റെ ഈണവും മനസ്സിലേക്ക് നിറയുന്നത്‌. ഇവിടെയും സ്കോർ ചെയ്യുന്നത് കൈതപ്രം - ജോൺസൺ മാഷിന്റെ അതുല്യ കൂട്ടുകെട്ടാണ്.

ഉപസംഹാരം: വൈകാരിക വാസ്തുവിദ്യയായി സംഗീതം

പത്മരാജന്റെ  സിനിമകൾ അവയുടെ വൈകാരിക സങ്കീർണ്ണതയ്ക്കും ആഖ്യാന സൂക്ഷ്മതയ്ക്കും പേരുകേട്ടതാണ്, കൂടാതെ ഈ അതുല്യമായ സിനിമാ ലോകത്തെ രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിൽ സംഗീതം ഒഴിച്ചുകൂടാനാവാത്ത പങ്ക് വഹിക്കുന്നു. പശ്ചാത്തല അലങ്കാരം എന്നതിലുപരി, അദ്ദേഹത്തിന്റെ  സിനിമകളിലെ ഗാനങ്ങൾ വൈകാരികമായ ലാൻഡ്‌മാർക്കുകളായി വർത്തിക്കുന്നു, അദ്ദേഹത്തിന്റെ  കഥകളുടെ സങ്കീർണ്ണമായ ഭൂപ്രദേശത്തിലൂടെ പ്രേക്ഷകരെ നയിക്കുന്നത്സംഗീതമാണ്. മെലഡികളുടെ ശ്രദ്ധാപൂർവമായ തിരഞ്ഞെടുപ്പ്, വരികളുടെ പരസ്പരവിനിമയം, ആഖ്യാനത്തിലെ അവയുടെ സ്ഥാനം എന്നിവ ചലച്ചിത്രകാരന്റെ മനുഷ്യവികാരങ്ങളോടുള്ള സംവേദനക്ഷമതയെയും തൻന്റെ  കഥാപാത്രങ്ങളുടെ ഉള്ളിലെ ചിന്തകളെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കാനുള്ള അവന്റെ  കഴിവിനെയും അടിവരയിടുന്നു.

പത്മരാജന്റെ  സംഗീതത്തിന്റെ  ഉപയോഗം അദ്ദേഹത്തിന്റെ  സിനിമയുടെ തീമാറ്റിക് ഫാബ്രിക്കിനെ ആഴത്തിലാക്കുന്നു, മാത്രമല്ല, ഓരോ സ്വരത്തിനും , നിശബ്ദതയ്ക്കും അർത്ഥമുള്ള ഒരു ലോകം കെട്ടിപ്പടുക്കാൻ സഹായിക്കുകയുംചെയ്യുന്നു. പലപ്പോഴും പ്രണയം, നഷ്ടം, വിരഹം, ഓർമ്മ എന്നിവ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന ഗാനങ്ങൾ, അദ്ദേഹത്തിന്റെ  സിനിമകളുടെ കേന്ദ്രപ്രശ്നങ്ങളെ പ്രതിധ്വനിപ്പിക്കുകയും അവയെ കാലാതീതമായ കലാസൃഷ്ടികളാക്കി മാറ്റുകയും ചെയ്യുന്നു. “നക്ഷത്രങ്ങളുടെ കാവൽക്കാരൻ” എന്ന് ലോകം അറിയുന്ന പദ്മരാജൻ ചിത്രങ്ങളിലെ സംഗീതം , പ്രേക്ഷക മനസ്സുകളെ ചലിപ്പിക്കുക മാത്രമല്ല, മലയാള സിനിമയുടെ ആത്മാവിൽ മായാത്ത മുദ്ര പതിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു എന്നതാണ് തിരിച്ചറിവ്.